Мақом ва ҷойгоҳи шеъру шоирӣ ва андешаҳои худи шоирон, ба хусус Мавлоно Ҷалолиддини Румӣ дар бораи моҳият ва ҷавҳари шеър таҳлил мегардад. Қайд мешавад, ки бо вуҷуди ишқу дилбастагии аз ҳад зиёд ба шеър, шоирони бузурге чун Санои Ғазнавӣ ва Мавлоно Балхӣ шеъру шоириро мазаммат намуда, аз он дурӣ ҷустаанд. Яке аз сабабҳои мухолифати шоирони ориф оятҳои 224-227-уми сураи Шуаро дар Қуръони карим мебошад. Дар асоси андешаҳои шоирон; Саноӣ, Низомӣ ва Мавлоно Балхӣ хулоса мешавад, ки онон низ мисли Қуръон шоирони маддоҳу ҳарзагӯро, ки шеърро танҳо василаи мадҳу ситоиши ҳар ашхоси ношоиста қарор медиҳанд, маҳкум намудаанд.
тасаввуф, шеъру шоирӣ, Саноии Ғазнавӣ, Низомии Ганҷавӣ, Мавлоно Балхӣ, ашъори мадҳиявӣ
1. Абдуқодирзода Саидмукаррам. Андешаҳои Низомии Арӯзии Самарқандӣ оид ба моҳияти шеър ва шахсияти шоир // Номаи донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи академик Б.Ғафуров (Силсилаи илмҳои гуманитарӣ). –Хуҷанд, 2015.-№4(45). –С.123-127.
2. Афлокӣ Шамсуддин. Маноқиб-ул-орифин. Бо тасҳеҳот ва ҳавошию таълиқот ба кӯшиши Таҳсини Ёзиҷӣ, Ҷ.1-2. Анқара,-1970-1976.-745с.
3. Бадеуззамони Фурӯзонфар. Шарҳи аҳвол ва осори Мавлоно. Бо кӯшиши Ҷаъфар Ранҷбар ва Масъуди Миршоҳӣ.-Душанбе: Институти шарқшиносӣ Анҷуманӣ “Рӯдакӣ”, 2007. –247с.
4. Зарринкуб Абдулҳусайн. Ёддоштҳо ва андешаҳо (аз мақолот, нақдҳо, ва ишорот). – Теҳрон: Сухан, 1379. – 432с.
5. Мавлоно Нуриддин Абдурраҳмони Ҷомӣ. Нафаҳот-ул-унс мин ҳазарот-улқудс”. Таҳиягарони матн, муаллифони муқаддима ва феҳристҳо Мӯътабар Оқилова, Баҳром Мирсаидов. –Душанбе: Пайванд, 2013. –865с.
6. Насриддинов Фахриддин. Тафсири “Кашф-ул-асрор”-и Абулфазли Майбудӣ ва аҳамияти адабии он. –Хуҷанд: Ношир. –183с.
7. Низомии Ганҷавӣ. Хамса: Махзану-л-асрор, Хусраву Ширин. Баргардон, пешгуфтор ва таҳияи Зоҳир Аҳрорӣ, Алии Муҳаммадии Хуросонӣ ва Мубашшир Акбарзод — Душанбе: «Адиб», 2012. - 480 саҳ.
8. Румӣ, Мавлоно Ҷалолуддин. Фиҳи мо фиҳи (ва пайвастҳои навёфта) Ба тасҳеҳи Тавфиқи Субҳонӣ.- Теҳрон: Китоби Порса, чопи дуввум,1389. –24+444с.
9. Румӣ, Мавлоно Ҷалолуддин. Маснавии маънавӣ. -Теҳрон: Замон, 2001. –728 с.
10.Саноӣ. Абулмаҷд. Девон. Ба кӯшиши Мударриси Разавӣ. Чопи дувум. –Теҳрон: Ибни Сино, 1341(1962м).
11.Султон Валад. Интиҳонома. Чопи аввал ба тасҳеҳи Муҳаммадалии Муваҳҳид ва Алиризо Ҳайдарӣ.-Теҳрон: Хоразмӣ, 1389ҳ.ш/2011м.-408с.
12.Устоҷӣ Иброҳим. Фарошеър дар “Махзан-ул-асрор”-и Низомӣ// Фаслномаи илмӣ-пажӯҳишии забон ва адабиёти форсӣ. –Теҳрон,1389. – №2. – С.2-24
13. Қумшаӣ, Ҳусайн Илоҳӣ, Гузидаи “Фиҳи мо фиҳи” \ Баргардон, таҳия, тавзеҳот ва луғатнома аз Абдуллоҳ Муллобоқизодаи Шаваткӣ.- Душанбе: Пайванд, 2007. -302с.
14. Шафеӣ Муҳаммад. Тафсири маъориф-ул-Қуръон. Мутарҷим Мавлоно Муҳаммад Юсуфи Ҳусайнпур.-Мактабаи Форуқия. Ҷ.6, 1389х. 772 с.