Дар мақола масъалаи робитаи забони яке аз осори гаронбаҳои садаи XVI- «Бадоеъ-ул-вақоеъ» бо гӯишҳои муосири тоҷикӣ таҳқиқ шудааст. Муаллиф дар заминаи маводи гаронбаҳои аз асари мазкур гирдовардааш нишон додааст, ки дастае аз унсурҳои луғавии он агарчи аз доираи забони меъёр хориҷ шудаанд, вале дар лафзи мардуми минтақаҳои мухталифи тоҷикинишини ҷумҳурӣ ва кишварҳои хориҷӣ то ҳол ба шакли ба асл наздик ё гунаи таҳаввулёфта маҳфуз мондаанд. Дар ҷараёни баррасии мавзӯъ муайян карда шудааст, ки на танҳо маънои мушаххаси калимаву таркибҳои алоҳида, балки бархе аз маонии вожаҳои собиқ сермаъно низ дар айни ҳол дар гӯишҳои ҳозираи тоҷикӣ пойдор мондаанд.
осори ниёгон, вожа, аносири луғавӣ, пойдормонӣ, гӯишҳои тоҷикӣ (ҷанубӣ, ҷанубӣ-шарқӣ, шимолӣ), таҳаввулоти шаклу маъно, мувозӣ, гунаҳо, маънои куҳан, калимаҳои аслии тоҷикӣ ва иқтибосии арабӣ.
1. Айнӣ С. Восифӣ ва хулосаи “Бадоеъ-ул-вақоеъ”. –Душанбе: Ирфон, 1985. -335 с.
2. Абаев В.И. Сложные слова-хранители древней лексики // Вопросы языкознания. М.:Наука,-1983.-№ 4. –С.75-85.
3. Восифӣ Зайнуддин Маҳмуд. Бадоеъ-ул-вақоеъ. Веросторон М. Диловаров, Содиқова М. –Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик. 2014.-730 с. Ҳамаи мисолҳо аз ҳамин нашр аст.
4. Деҳхудо А. Луғатнома. Ҷилди 6, 9274 с.; ҷилди 7, 10826 с.; ҷилди 8, 12378 с.; ҷилди 9, 13930 с.; ҷилди 12, 18586 с.; ҷилди 13, 20138 с. / А. Деҳхудо. -Теҳрон: Муассисаи интишорот ва чопи Донишгоҳи Теҳрон, 1373.
5. Зоҳидов А. Осимова Б. Фарҳанги воҳидҳои фразеологии лаҳҷаи Хуҷанд.-Хуҷанд: Нури маърифат, 2013. -391 с.
6. Мақсудов Т. Лексика ва фарзеологияи шеваҳои тоҷикони Исфара. –Хуҷанд: Нури маърифат, 2018. -207 с.
7. Маҳмудов М.,Бердиев Б. Луғати мухтасари лаҳҷаҳои Бухоро. –Душанбе: Дониш, 1989, -278 с.
8. Маҳмудов М., Ғ.Ҷӯраев, Б.Бердиев. Фарҳанги гӯишҳои ҷанубии забони тоҷикӣ. -Душанбе, 2012. -946 с.
9. Фарҳанги забони тоҷикӣ. Ҷилди 1, -949 с.; ҷилди 2, -951 с. / Зери таҳрири М.Ш.Шукуров, В.А. Капранов, Р. Ҳошим, А.Маъсумӣ. –М.: Советская энсиклопедия, 1969.
10. Фарҳанги мукаммали забони тоҷикӣ. Ҷилди 1. А. Зери таҳрири С. Назарзода ва дигарон.–Душанбе: Шарқи озод, 2011. -829 с.
11. Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ. Ҷилди 1, 949с.; ҷилди 2 -944с. / Зери таҳрири Назарзода С., А. Сангинов, С.Каримов, М.Ҳ.Султон. -Душанбе, 2008;
12. Фарҳанги тоҷикӣ ба русӣ. Нашри дувум бо илова, такмил ва ислоҳ. Зери таҳрири Д.Саймиддинов ва дигарон. –Душанбе: Матбааи Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, 2006. -784 с.
13. Фозилов М. Фарҳанги ибораҳои рехта. Ҷилди 1, - 952 с.; ҷилди 2, -802 с. / М. Фозилов. -Душанбе: Нашриёти давлатии Тоҷикистон. 1963- 1964.
14. Хонларӣ. П.Н. Дастури таърихии забони форсӣ. Ба кӯшиши дуктур И. Мусташорниё. Теҳрон, 1372. -279 с.
15. Ҳасандӯст М. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Ҷилди 1, 585 с.; ҷилди 3, 2080 с.; ҷилди 4, 2955 с. -Теҳрон, 1384.
16. Ҳасанзода А.Чанд вожаи туркигунаи эрониасл дар «Бадое=ъ-ул-вақоеъ»-и Восифӣ//Асолати забон ва маҳорати баён. –Хуҷанд: Ношир, 2018. –С.395-407.
17. Ҳасанов А. Унсурҳои луғавӣ ва сарфию наҳвии осори садаҳои X-XIII дар гӯиши шимолӣ (бахши Фарғонаи ғарбӣ). Монография / А. Ҳасанов. –Хуҷанд: Нури маърифат, 2003. -253 с.
18. Ҳодизода Р. Самарқандиён чӣ мегӯянд. Луғатномаи мухтасари гӯиши форсии Самарқанд. –Машҳад, 1382. -192 с.
19. Шарифов Б. Хусусиятҳои морфологии «Бадоеъ-ул-вақоеъ»-и Восифӣ. –Душанбе, 1985. -215 с.
20. Шир Э. Вожаҳои форсии арабишуда. Тарҷумаи Ҳ.Табибиён.-Теҳрон: Амири Кабир. 1389. -290 с.
21. Эмомалӣ Раҳмон. Забони миллат-ҳастии миллат. Китоби 2. Забон ва замон. Душанбе: Нашриёти муосир. 2020. -431 с.