Дар мақола дар мавриди табақабандии таркиби луғавии яке аз ҷолибтарин асарҳои ҷуғрофӣ – «Ҷаҳоннома» баҳс рафтааст, ки онро дар асри XIII Муҳаммад ибни Наҷиби Бакрон бо мақсади шарҳи харитааш таълиф намудааст. Забони асар унсурҳои гуногуни лексикиро фарогир аст, ки онҳо барои таърихи забони адабии тоҷикӣ аҳамияти калон доранд. Таркиби луғавии асар бою рангин буда, дорои хазинаи бебаҳои аслии луғавӣ аст. Албатта, мо калимаҳои забонҳои ғайр, бахусус, иқтибосоти арабиро низ дар асар мушоҳида менамоем, вале нуктаи ҷолиби таваҷҷуҳ он аст, ки бештари ин калимаҳо ҳанӯз дар асри XIII ба қоидаву қонун ва меъёрҳои забони тоҷикӣ мутобиқ ва ҳазм гардида буданд. Ва яке аз хусусияти фарқкунанда ва диққатҷалбкунандаи лексикаи «Ҷаҳоннома»аз ҷониби худимуаллифшарҳутавзеҳёфтаниаксарикалимотиномафҳум бо роҳи зикри синоним ва мансубияти забонӣ ба ҳисобмеравад.
«Ҷаҳоннома», лексикологияи таърихӣ, ономастика, таркиби луғавии забони тоҷикӣ, лексикаи аслӣ ва иқтибосӣ, таърихи забони форсӣ-тоҷикӣ
1. Бакрон, Муҳаммад ибни Наҷиб. Ҷаҳоннома. Муқаддима, таҳия, таълиқот ва феҳристи Фирӯза Қодирова. – Хуҷанд: Хуросон, 2019. – 193 с.
2. БартольдВ.В. Сочинения. Т. 1. / В.В. Бартольд. – М.: Изд-во восточной литературы, 1963. – 760 с.
3. Гиёсов Н.И. Сӣ мақола. –Хуҷанд. Нури маърифат, 2014. – 300 с.
4. Калинин А.В. Лексика современного русского языка. – М: Издательство Московского университета, 1978. – 232 с.
5. Қодирова Ф. Мулоҳизаҳо роҷеъ ба асари ҷуғрофии қарни ХIII /Номаи Донишгоҳ. -№3, – Хуҷанд: Нури маърифат, 2017. – С. 200-209.
6. Қодирова Ф. Ономастикаи забони форсӣ-тоҷикии охири қарни Х11 ва ибтидои Х111 /Армуғони навроҳони илм: Маҷмӯаи мақолаҳои магистрантони Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи академик Бобоҷон Ғафуров. – Хуҷанд: Нури маърифат, 2017. – С.305-313.
7. Қодирова Ф. Гидроним ва ойконимҳо дар «Ҷаҳоннома»/Дастовардҳои олимони ҷавон (Маҷмӯи мақолаҳои конференсияи анъанавии вилоятӣ бахшида ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон). – Хуҷанд: Меъроҷ, 2018. – С.209-215.
8. Маликушшуарᴏ Б. Сабкшинᴏсӣ ё таърихи татаввури насри фᴏрсӣ. – Душанбе: Бухᴏрᴏ, 2012. – 570 с.
9. Маъсумӣ Н. Асарҳои мунтахаб. Иборат аз ду ҷилд. Ҷилди 2. Забоншиносӣ. – Душанбе: Ирфон. 1982. – 352 с.
10. Розенталь Д.Э., Теленкова М.А. Словарь- справочник лингвистических терминов. – М.: Просвещение, 1976. – 544 с.
11. Расторгуева В.С., Эдельман Д.И. Этимологический словарь иранских языков. Том 1. – М.: Издательская фирма “Восточная литература” РАН, 2000. – 327 с.
12. Тоҳирова Қ. Лексикаи забони адабии ҳозираи тоҷик. – Душанбе,1967. -82 с.
13. Фарҳанги забони тоҷикӣ (аз асри Х то ибтидои асри ХХ). Иборат аз ду ҷилд, ҷилди 2. – М.: Советская энсиклопедия, 1969. – 952 с.