Муносибатҳои семантикии низомманди сифатҳои ифодакунандаи ҳолати ҷисмонии ба ҳам мухолифи «қавӣ» ва «заиф» дар забонҳои тоҷикӣ, русӣ ва англисӣ баррасӣ шудааст. Зикр шудааст, ки сифатҳои «қавӣ» ва «заиф» (ба забони тоҷикӣ), “strong" ва "weak" (ба забони англисӣ), «сильный» ва «слабый» (ба забони русӣ) дар тавсифи забонии ҳолати ҷисмонии шахс нақши муҳим мебозанд, зеро на танҳо қувва ва бурдбориро ифода мекунанд, балки маъноҳои гуногуни марбут ба устувории умумии ҷисмонӣ ё эҳсосии инсонро инъикос мекунанд. Муносибатҳои маъноии байни ин сифатҳоро метавон ҳамчун тазоддӣ тасниф кард, ки имкони истифодаи онҳоро дар бофтори қиёс ба миён меорад. Таъкид гардидааст, ки дар забонҳои мавриди қиёс сифатҳои мазкур на танҳо хусусиятҳои ҷисмонии объективӣ, балки идроки субъективӣ, масалан, ҳолати саломатӣ ё устувории равониро низ ифода карда метавонанд. Хулоса шудааст, ки сифатҳои мазкур метавонанд мазмуни маҷозӣ дошта бошанд, ки бо қувва ё заъфи шахсӣ алоқаманданд ва функсияҳои номгузории онҳоро васеъ мекунанд. Таҳқиқи ин муносибатҳои семантикӣ ба амиқтар фаҳмидани он нукта ёрӣ мерасонад, ки чи тавр дар низомҳои забонии мухталиф консептҳои қувваи ҷисмонӣ ва заифӣ инъикос меёбанд, ҳамчунин чӣ гуна ин мафҳумҳоро дар бофторҳои гуногуни фарҳангӣ ва иҷтимоӣ мутобиқ кардан мумкин аст.
таҳлили қиёсии сифат, забони тоҷикӣ, забони русӣ, забони англисӣ, номгузорӣ, ҳолати ҷисмонӣ, муносибатҳои семантикии низомманд
1. Арсентьева И.Г. Особенности семантики прилагательных в составе атрибутивного словосочетания/ В кн.: Проблемы синтаксиса словосочетания и предложения / Арсентьева И.Г. – Пятигорск, 1984. – С. 141-149.
2. Быстрова JI.B. Прилагательные со значением "сильный - слабый" в современном английском языке: автореф. дис. ... канд. филол. наук / Быстрова JI.B. – Киев, 1977. – 23 с.
3. Головин В.А. Семантические особенности и сочетаемость прилагательных, выражающих понятие материального состояния, в английском, немецком, шведском языках: автореф. дис. ... канд. филол. наук / Головин В.А. – Москва, 1983. – 16 с.
4. Граматикаи забони адабии ҳозираи тоҷик. – Душанбе, 1986. – 37 2с.
5. Ершова Г.В. Взаимозависимость лингвистических и экстралингвистических особенностей лексических единиц (на материале существительных современного английского языка): дисс. ... канд. филол. наук / Ершова Г.В. – Москва, 1975. – 224 с.
6. Курицына Л.А. Семасиологическое исследование глаголов с узкой семантикой (на материале современного английского языка): дисс. канд. филол. наук / Курицына Л.А. - Mосква, 1977. – 194 с.
7. Лопатин В.В., Лопатина Л.Е. Малый толковый словарь русского языка / Лопатин В.В., Лопатина Л.Е. – Москва: Русский язык, 1990. – 704 с.
8. Мамадназаров А. Фарҳанги англисӣ – тоҷикӣ. Standart English – Tajik Dictionary. – Душанбе: Эр-граф, 2021. – 1015 с.
9. Слесарева И.П. Проблемы описания и преподавания русской лексики. – Москва: Русский язык, 1980. – 182 с.
10.Cassels Modern Guide to Synonyms and Related words. Ed. by S.I. Hayakawa. – London: Cassel, 1971. – 707 p. /Cassell/
11. Crabb G. Crabbs English. Synonyms. – London: Routledge and Kegan Paul, 1977. – 716p.
12.Gekeler H. Observations sur la structure sémantique des adjectifs. - In: Proceedings of the 12th International Congress of Linguists, Vienna, 1977» - Insbruk, 1978. - p. 182-184.
13. Lyons J. Semantics, vol. 1-2. – Cambridge: Cambridge University press, 1977. 299
14. Longman Exams Dictionary. – Pearson Longman. Copyright (Pearson education: 2006. 1832p.
Рӯйхати адабиёти бадеӣ:
15.Айни Садриддин. Смерть ростовщика (Повесть и очерк: Пер. с тадж.) – Душанбе: Адиб, 1987. – 224 с.
16.Садриддин Айнӣ. Марги Судхӯр. Душанбе. 1973. – 160c.
17. Sadriddin Ayni. THE DEATH OF THE USURER THE EXECUTIONERS OF BUKHARA. Translated from the Tajik Persian with an Introduction and Notes by Abdusalom Mamadnazarov. Dushanbe. «R-graph», 2024. – 296p.