0.0/5 овоз (0 овозҳо)

ВОЖАҲОИ ИФОДАГАРИ НОМИ ГИЁҲ ВА ГУЛҲО ДАР «ХАМСА»-И НИЗОМИИ ГАНҶАВӢ

Муаллиф (он)

Бобоҷонова Д.А.

Чакидаи мақола

Бори нахуст дар забоншиносии тоҷикӣ вожаҳои ифодагари номи гиёҳ ва гулҳо дар “Хамса”-и Низомии Ганҷавӣ мавриди баррасӣ қарор гирифтааст.Таъкид гардидааст, ки байни номҳои сершумори гиёҳу гулҳо ҳамагӣ се вожаи иқтибосӣ-калимаи арабии райҳон, вожаи юнонии наргис ва калимаи ҳиндӣ-юнонии қаранфул мавҷуд асту халос. Зикр шудааст, ки аксарияти номи гиёҳу гулҳо дар достони “Лайлӣ ва Маҷнун”, махсусан дар фасли “Рафтани Лайлӣ ба сайри боғ” дучор мешавад, ки иртибот ба мундариҷаи он дорад.Таҳлили маъноӣ ва сохтории лексикаи мазкур сурат гирифтааст. Хулоса шудааст, ки дар “Хамса”асосан номҳои тоҷикӣ (форсӣ)-и гулҳо корбаст шудаанд, ки то ҳол дар забони муосири тоҷикӣ (форсӣ) роиҷ мебошанд.

Калидвожаҳо

“Хамса”, Низомии Ганҷавӣ, лексикаи ифодакунандаи номи гулҳо, достони “Лайлӣ ва Маҷнун”, забони форсии тоҷикӣ, иқтибосот, райҳон, наргис, қаранфул

Пайнавишт

1.    Айнӣ С. Куллиёт. Ҷ.12. Луғати нимтафсилии тоҷикӣ барои забони адабии тоҷик / С. Айнӣ. - Душанбе: Ирфон, 1976. - 564+206 с.

2.    Ализода И. Фарҳанги мухтасари «Шоҳнома» / И. Ализода. – Душанбе: Адиб, 1992. - 492 с.

3.    Гафуров А. Рассказы об именах / А. Гафуров. – Душанбе: Ирфон, 1968. – 140 с.

4.    Ганҷавӣ Н. Куллиёт (дар 5 чилд). Ҷ. 2. Лайлӣ ва Маҷнун / Н.Ганҷавӣ. – Душанбе: Ирфон, 1982. – 368 с.

5.    Ганҷавӣ Н. Хамса. Махзан-ул-асрор. Хусраву Ширин / Н. Ганҷавӣ. – Душанбе: Адиб, 2012. – 480 с.

6.    Ганҷавӣ Н. Хамса. Лайлию Маҷнун. Ҳафт пайкар / Н. Ганҷавӣ. – Душанбе: Адиб, 2012. – 480 с.

7.    Ганҷавӣ Н. Хамса. Искандарнома. Шарафнома. Иқболнома / Н. Ганҷавӣ. – Душанбе: Адиб, 2012. – 480 с.

8.    Манучеҳрии Домғонӣ. Куллиёт.Бо кушиши дуктурМуҳаммаддабири Сиёқӣ.-Теҳрон,1385.-418с.

9.    Муҳаммад Ғиёсуддин. Ғиёс-ул-луғот (таҳияи матн бо пешгуфтор, тавзеҳот ва феҳристи А.Нуров) / Ғ. Муҳаммад. – Душанбе: Адиб, ҷ.1, 1987.- 480 с.; ҷ.2, 1988. - 416 с.; ҷ.3, 1989. - 304 с.

10.Муҳаммадҳусайн Бурҳон. Бурҳони қотеъ (дар панҷ ҷилд)(бо эҳтимоми Муҳаммад Муин) / Б. Муҳаммаҳусайн. – Теҳрон: Амири Кабир, 1391.  – 2470 с.

11.Нуров А. Фарҳанги ашъори Рӯдакӣ /  А. Нуров. - Душанбе: Маориф, 1990. - 368с.

12.Нуров А. Фарҳанги осори Ҷомӣ. Дар ду ҷилд / А. Нуров. - Ҷ.1. - Душанбе, 1983. - 536с.; Ҷ.2. - Душанбе, 1984. - 608 с.

13.Фарҳанги забони тоҷикӣ (дар ду ҷилд)(зери таҳрири М.Шукуров, В.А. Капранов, Р. Ҳошим, Н.А. Маъсумӣ). – Москва: Советская энциклопедия, 1969, ҷ.1. – 951 с.; ҷ.2. – 952 с.

14.Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ. Дар ду ҷилд. – Душанбе: Пажӯҳишгоҳи забон ва адабиёти ба номи Рӯдакӣ, 2010. - 897 с.

Таърихи нашр

Суббота, 30 Сентябрь 2023