0.0/5 овоз (0 овозҳо)

Ҷуғрофияи таърихӣ ва топонимикаи маҳалҳои қадими ноҳияи Деваштич

Муаллиф (он)

Аюбов А.Р.

Чакидаи мақола

Масъалаи ҷуғрофия ва топонимикаи бошишгоҳҳои қадимаи Уструшана, кияке аз марказҳои калони сиёсӣ, иқтисодӣ ва фарҳангии Мовароуннаҳр буда, дар рушди ин минтақа саҳми калон гузоштааст, мавриди бюаррасӣ қарор гирифтааст. Ноҳияи Деваштич. яке аз қисматҳои таркибии Уструшана ба ҳисоб меравад. Муайян карда шудааст, ки дар бораи ин маҳалҳо аввалин маълумоти манбаҳои хаттӣ ба муаррихони юнонӣ мансуб аст. Дар асрҳои миёна муаррихону ҷуғрофидонони арабу форсзабон дар бораи ин маҳалҳо маълумоти  ҷолиби диққат додаанд. Маҳалли ҷойгиршавии қисме аз ин шаҳракҳои қадима мавзӯи баҳси олимони таърихнигор дар давраҳои мухталиф, махсусан замони шӯравӣ гаштааст. Муайян гардидааст, ки аскарияти номҳои маҳалҳои Деваштич дар асоси меъёрҳои забонҳои шарқиэронӣ, махсусан забони суғдӣ тартиб дода шудаанд. Дар ин минтақа ҳамчунин топонимҳои арабӣ ва туркӣ низ мавҷуданд.

Калидвожаҳо

топонимика, номгузорӣ, истилоҳоти суғдӣ, манбаъҳои таърихӣ, ҷуғрофияи таърихӣ, Суғд, Уструшана, Марсманда, Даҳкат

Пайнавишт

1.        Абдуллаев Д. Сведения таджикского анонимного автора (Х в.) о городах и селениях Уструшаны // Роль Истаравшана в истории цивилизации народов Центральной Азии. - Душанбе, 2002. – С. 121-123.

2.        Абдунабиев А.А. Лингвистический анализ топонимии региона Ураюбе:автореф. дис. ...канд. филол. наук: 10.02.22. - Душанбе, 1992. – 24 с.

3.        Арриан, Квинт Эппий Флавий. Поход Александра (Анабасис Александра).- СПб.: Алетейя, 1993. — 368 с.

4.        Асадии Тӯсӣ. Луғати Форс. – Хуҷанд: Нури маърифат, 2015. – 452 с.

5.        Бабур-наме: Записки Бабура. - Ташкент: Гл. ред. энциклопедий, 1993. - 463 с.

6.        Бартольд В.В. История культурной жизни Таджикистана. Соч. Т.II. Ч.I. - М., 1963. – С.169-433

7.        Берунӣ Абурайҳон. Осор-ул-боқия. – Душанбе: Ирфон, 1990.- 432 С.

8.        БилаловА.И. Из истории ирригации Уструшаны. – Душанбе: Дониш, 1980. – 192 с.

9.        Бушков В.И. К проблеме топонимии авестийских гимнов // ЭО. - 1998. - №1. – С.60-69.

10.    Григорьев В.А. Поход Александра Великого в Западный Туркестан // Журнал Министерства народного просвещения. Часть CCXVII. - СПб.: Типография В.С. Балашев и Ко, 1881. – 84 с.

11.    Иванов П.П. К истории развития горного промысла в Средней Азии. - М. - Л.: Государственное научно-техническое геолого-разведочное издательство, 1932. - 81 с.

12.    Караев С.К. Древние топонимы в согдийских документах с горы Муг // Ономастика Средней Азии. – Фрунзе: Илим, 1980. - С.141-149.

13.    Макшеев А.И. Географические, этнографические и статистические материалы о Туркестанском крае, с картою. // «Записки Географического Общества», Т. II., 1871 г. - 60 с.

14.    Массон М.Е. Из истории горной промышленности Таджикистана. Былая разработка полезных ископаемых. Таджико-Памирская экспедиция 1933 г., материалы экспедиции. - Вып. 20. - Л., 1934. - 108 с.

15.    Мирбабаев А.К. Дахмаки Курката: раскопки и исследования //Древняя Уструшана: города, их локализация и хронология. Вып. 7. - Душанбе, 2003 - С.267-562.

16.    Негматов Н.Н. Древняя и раннесредневековая Уструшана // Археологи рассказывают. - Сталинабад, 1959. – С.114-134.

17.    Негматов Н.Н. Таджикский феномен: история и теория. - Душанбе, 1997. – 448 с.

18.    Негматов Н.Н. Уструшана в древности и раннем средневековье // Труды Отделения общественных наук АН Таджикской ССР. - Т.55. - Сталинабад: Изд-во АН Тадж. ССР, 1957. - 160 с.

19.    Полибий. Всеобщая история. Т.ΙΙ. - М.: ООО«ИздательствоАСТ», 2004. 765 с.

20.    Рахимов Н.Т. Очерки средневековой истории Вагката-Ура-Тюбе (X-XVΙ вв.). Худжанд: Нури маърифат, 2004. – 122 с.

21.    Смирнова О.И. Археологические разведки в Уструшане в 1950 г. // Материалы и исследования по археологии СССР. - 1953. - №37. – С.189-230.

22.    Согдийские документы с горы Муг. Вып. III. Хозяйственные документы Чтение, перевод и комментарии М.Н. Боголюбова, О.И. Смирновой. - М.: Изд-во восточной литературы, 1963. – 132 с.

23.    Фарҳангитафсириизабонитоҷикӣ. Ҷ.2. – Душанбе, 2008. – 945 с.

24.    Шварц Ф. Александр Македонский в Туркестане // Туркестанские ведомости. - 1894. - №56.

25.    Ҳудуд-ул-олам. – Душанбе: Адиб, 2008. – 128 с. 

26.    Sogdian Dictionary (Sogdian-Persian-English) by B. Gharib. - Tehran: Farhangan Publication, 1995. – 644 p. 

Таърихи нашр

Среда, 24 Февраль 2021