Дар мақола муаллиф доир ба нигоҳдошташавии робитаи таъриху фарҳанги ориёитаборон дар замони давлатдории хонадони мухталифи эронитабор, ҳифз карда шудани ҳастии маънавӣ ва асолати тамаддуни тоҷикон аз ҳукмронии тоифаҳои бегона мулоҳизаронӣ кардааст. Дар асоси далелҳои мушаххаси аз осори гуногунжанри дар замони ҳукмронии Сомониён гирдомада муаллиф нишон додааст, ки дар даврони салтанати Оли Сомон пояи устувори забону адабиёти форсӣ-тоҷикӣ гузошта шуда, он аз ҳисси баланди худшиносӣ доштани фарзандони фарзонаи тоҷик гувоҳӣ медиҳад. Муаллифони осори манзуму мансури садаи Х дар заминаи маводи забони модарии хеш силсилаи калони истилоҳе ба вуҷуд оварданд, ки он аз тавонманди ин забон дар баёни андешаҳои илмӣ дарак медод.
иртиботи таъриху фарҳанг, ҳувияти милливу маънавӣ, пояи устувори забону адабиёти форсӣ-тоҷикӣ, худшиносӣ, забони модарӣ, истилоҳ, пасвандҳои калимасоз
1. 1. Абдуллоев С. Амирони Сомонӣ. –М.: Шўъбаи чаҳоруми нашриёти ҳарбӣ, 1999. – 460с.
2. Баҳор, М. Тарҷумаи «Таърихи Табарӣ»// Ёдномаи Табарӣ. Теҳрон. 1369. – С. 531-545.
3. Баҳор, М. Сабкшиносӣ ё таърихи татаввури насри форсӣ. Ҷилдҳои аввал ва дувум. Чопи дувум. Теҳрон: Интишороти Заввор, 1386 –Ҷ.1 -394 с., Ҷ.2. – 436 с.
4. Берунӣ, Абўрайҳон. Китоб-ут-тафҳим ли авоил синоат-ут-танҷим. Бо таҷдиди назар ва таълиқоту муқаддимаи тозаи Ҷалолиддини Ҳумоӣ. Теҳрон, 1362 (ба ҳуруфи арабӣ).- 740 с.
5. Деҳхудо, А. Луғатнома. –Теҳрон, 1337. – Ҷ.1: С.1-С. 1532; Ҷ.5: С. 6171- С. 7722.
6. Карими Кишоварз. Ҳазор соли насри порсӣ. Ҷилди 1. – Теҳрон: Созмони китобҳои ҷайбӣ, 1345.- 314 с.
7. Майсарӣ, Ҳаким. Донишнома. Таҳия ва баргардон ба алифбои кириллӣ Юсуфов А. Теҳрон, 1366.- 130 с.
8. Муҳаққиқ, Маҳдӣ. Тарҷумаи «Тафсири Табарӣ» //Ёдномаи Табарӣ. Теҳрон. 1369. – С. 735-753.
9. Наршахӣ, Абўбакр. Таърихи Бухоро. –Душанбе: Пайванд, 2012.
10. Султон, М.Ҳ. Ташаккул ва такомули истилоҳоти илмии форсӣ-тоҷикӣ. –Душанбе: Дониш, 2008.
11. Тарҷумаи «Тафсири Табарӣ». Таҳия, тавзеҳот ва таълиқоти Н.Ю. Салимов ва дигарон. Ҷилдҳои 1 ва 2. – Хуҷанд: Нури маърифат, 2007.- Ҷ.1. -884 с.; Ҷ.2. -783 с.
12. Ҳокимӣ, Исмоил. Баррасии адабии «Тарҷумаи «Тафсири Табарӣ»// Ёдномаи Табарӣ. Теҳрон. 1369. – С.631-643.
13. Ҳудуд-ул-олам. Таҳиякунандаи матн ва муаллифи пешгуфтор Абдуҷамол Ҳасанов. –Душанбе: Бухоро, 2014. - 587с.
14.Ҷувайнӣ, А. Тарҷумаи «Тафсири Табарӣ» ва таъсири он дар ҳифзу густариши забони форсӣ// Ёдномаи Табарӣ. Теҳрон. 1369. – С.601-608.