Баъзе хусусиятҳои ҷонишинҳои ишоратӣ дар забони тоҷикӣ ва англисӣ мавриди баррасӣ қарор гирифтааст. Зикр шудааст, ки ҷонишинҳои ишоратӣ дар забонҳои англисӣ ва тоҷикӣ васеъ истифода мешаванд. Дар ҳар ду забон ҷонишинҳои ишоратӣ объекти таҳқиқ қарор гирифтаанд, вале ба таври муқоисавӣ онҳо ҳанӯз ҳам аз масъалаҳои баҳсталаб буда, ба кадри кофӣ омӯхта нашудаанд. Вобаста ба ин, кӯшиш ба харҷ дода мешавад, ки баъзе масъалаҳои марбут ба ҷонишинҳои ишоратӣ дар ҳар ду забон аниқ карда шавад. Таърифи ба ҷонишинҳо, аз ҷумла ба ҷонишинҳои ишоратӣ пешниҳод кардаи олимон оварда шудааст. Қайд карда мешавад, ки хосиятҳои изоморфии ҷонишинҳои ишоратӣ дар забонҳои англисӣ ва тоҷикӣ дар он зоҳир мегардад, ки онҳо барои нишон додани объектҳои дур/наздик, иваз кардани исм барои пешгирӣ аз такрор истифода мешаванд.Дар забони тоҷикӣ ҷонишинҳои ишоратӣ, чун қоида, ҳамчун ҷонишинҳои аломатӣ ё ҷонишинҳои сифатӣ номида мешаванд ва дар забони англисӣ бошад, ҷонишинҳои ишоратӣ ҳам ба сифати субстантивӣ ва ҳам ба сифати адъективӣ истифода мешаванд, ки онро метавон ба фарқияти байни низоми ҷонишинҳои ишоратӣ дар забонҳои англисӣ ва тоҷикӣ нисбат дод.
забони тоҷикӣ, забони англисӣ, ҷонишинҳои ишоратӣ, дейксис, ҷонишинҳои субстантивӣ, ҷонишинҳои адъективӣ, алоқаи грамматикӣ
1. Авлиёева, П.Т.Сопоставительно-типологическое исследование личных, притяжательных и указательных местоимений в английском и таджикском языках: диссертация канд. филол. наук / П.Т. Авлиёева. - Душанбе, 2021. – 157 с.
2. Ахманова, О.С. Словарь лингвистических терминов / О.С. Ахманова. – Москва: Едиториал УРСС, 2004.
3. Барабаш, Т.А. Грамматика английского языка / Т.А. Барабаш. - Москва: Высшая школа, 1983. – 240 с.
4. Бархударов, Л.С., Штелинг Д.А. Грамматика английского языка / Л.С. Бархударов, Д.А. Штелинг. – Москва: Высшая школа, 1973. – 422 с.
5. Беляева, М. А. Грамматика английского языка. Издание 5-е / М. А. Беляева. – Москва: Высшая школа, 1971. – 324 с.
6. Бердник, О.В. Интерактивность указательных местоимений в языках разных систем в синхронном и диахронном освещении: автореф. канд. филол. наук / О.В. Бердник. – Ростов-на-Дону, 2009.
7. Берман, И.М. Краткая практическая грамматика английского языка / И.М. Берман. – Москва: Международные отношения, 1965. – 296 с.
8. Иванова, И.П., Бурлакова В.В., Почепцов Г.Г. Теоретическая грамматика современного английского языка. – Москва: Высшая школа, 1981. – 285 с.
9. Татаринова, Л.В. Референциальные особенности английских указательных местоимений в когнитивном аспекте: автореф. дисс. канд. филол. наук / Л.В. Татаринова. – Иркутск, 1999.
10. Усмонов, К. Сопоставительная грамматика английского и таджикского языков (на тадж. языке) / К. Усмонов. – Худжанд, 2017. – 372 с.