Муқаррар шудааст, ки маънои мафҳумӣ дар мундариҷаи маъноии калима ва воҳидҳои фразеологии забон маънои асосӣ ва бунёдӣ маҳсуб меёбад ва маъноҳои дигар бевосита ё бавосита аз он сарчашма мегиранд. Хосатан дар воҳидҳои фразеологӣ маънои мафҳумӣ дар заминаи ифодаи образноки ашёву ҳодиса ба таври барҷаста зоҳир шуда, дар заминаи он тобишҳои эҳсосотӣ, образнок, баҳодиҳӣ ва ғайра низ ифода мешаванд. Маълум гардид, ки образнокӣ ҳамчун воситаи муҳимми ифодаи маъно дар зоҳиршавии маънои мафҳумии фразеологизмҳо бо олоишҳои дигари маъноӣ мақоми асосӣ дорад. Ҳамчунин дар зоҳиршавии маънои мафҳумӣ дар воҳидҳои фразеологӣ нақши воситаҳои тасвири бадеӣ, аз қабили ташбеҳ, истиора, муболиға, киноя ва тавсиф назаррас аст. Онҳо низ дар заминаи вазифаҳои маъноофарии худ маънои мафҳумиро бештар бо дигар лаҳзаҳои маъноӣ омезиш медиҳанд.
Калидвожаҳо: воҳиди фразеологӣ, мундариҷаи маъноӣ, маънои мафҳумӣ, маънои образнок, маънои баҳодиҳӣ, маънои эҳсосотӣ, воситаҳои тасвири бадеӣ
Пайнавишт:
I. Адабиёти илмӣ
1. Исаева Н.Ш. Фразеологическая семантика, национальный менталитет и национальная культура //Актуальные вопросы филологических наук: проблемы и переспективы. – Чита, 2011. – С. 82-85.
2. Маджидов Х. Фразеологическая система современного таджикского литературного языка. – Душанбе: Деваштич, 2006. – 406 с.
3. Матвеева Т.В. Полный словарь лингвистических терминов. – Ростов-на-Дону: Феникс, 2010. – 562 с.
4. Маҷидов Ҳ. Воҳиди фразеологӣ ва образи бадеӣ //Адаб. – 1993. – №9-10. – С. 10-12.
5. Маҷидов Ҳ. Забони адабии муосири тоҷик. – Ҷ.1. Луғатшиносӣ. – Душанбе, 2007. – 242 с.
6. Маҷидов Ҳ. Таркибҳои фразеологӣ //Мактаби советӣ. – 1980. – №1. – С. 21-24.
7. Маҷидов Ҳ. Фразеологияи забони ҳозираи тоҷик. – Душанбе, 1982. – 104 с.
8. Маҷидов Ҳ. Ҷумлаҳои фразеологӣ //Мактаби советӣ. – 1978. – №5. – С. 15-19.
9. Никитин М.В. Основы лингвистической теории значения. – Москва: Высшая школа, 1988. – 168 с.
10. Очилова М.И. Корбурди киноя дар тафсири «Кашшоф»-и Ҷоруллоҳ Замахшарӣ //Паёми ДМТ. Бахши илмҳои филологӣ. – Душанбе, 2018. – №6. – С. 257-260.
11. Тоҳирова Қ. Лексикаи забони адабии ҳозираи тоҷик. – Душанбе, 1967. – 80 с.
12. Шаховский В.И. Соотносится ли эмотивное значение слова с понятием // Вопросы языкознания. – 1987. – №5. – С. 47-58.
13. Шмелев Д.Н. Очерки по семасиологии русского языка. – Москва: Просвещение, 1964. – 244 с.
14. Шоимардонов И. Мафҳуми истиора дар забонҳои англисӣ ва тоҷикӣ //Паёми ДМТ. Бахши илмҳои филологӣ. – Душанбе, 2019. – №6. – С. 97-102.
15. https://studopedia.info/10-35701.html.
II. Сарчашмаҳо
1. Айнӣ С. Дохунда. – Душанбе, 2017. – 381 с.
2. Акобир Ҷ. Кӯҳистонӣ. – Душанбе, Адиб, 1987. – 256 с.
3. Акобиров Ҷ. Пазмонӣ. – Душанбе: Адиб, 1991. – 320 с.
4. Гулрухсор. Занони Сабзбаҳор (марзи номус). – Душанбе: Адиб, 2019. – 432 с.
5. Зоҳир А. Завол. – Душанбе: “Адиб”, 2015. – 296 с.
6. Икромӣ Ҷ. Духтари оташ. – Душанбе: Адиб, 2009. – 557 с.
7. Кӯҳзод Ӯ. Роҳи паси ағба. – Душанбе: Ирфон, 1987. – 384 с.
8. Мирзо К. Ишқи сархӯр. – Душанбе: Адиб, 2020. – 240 с.
9. Мирзо К. Марги бегуноҳ. – Душанбе: Адиб, 2012. – 528 с.
10. Мирзоев К. Нишони зиндагӣ. – Душанбе: Адиб, 1993. – 496 с.
11. Мӯсо Ш. Чеҳраи модар. – Душанбе: Адиб, 2012. – 408 с.
12. Муҳаммадиев Ф. Муҳоҷирон. – Сталинобод, 1959. – 192 с.
13. Муҳаммадиев Ф. Палатаи кунҷакӣ. – Душанбе: Ирфон, 1974. – 324 с.
14. Наҷмиддинов М. Дарё маҷрои нав меҷӯяд. – Душанбе: «Ирфон», 1968. – 264 с.
15. Ниёзӣ Ф. Сарбозони бесилоҳ. – Душанбе, 1989. – 415 с.
16. Самад А. Гардиши девбод. – Душанбе: Адиб, 2007. – 568 с.
17. Самадов А. Паррончакҳо. – Душанбе, 1963. – 192 с.
18. Улуғзода С. Восеъ. – Душанбе: Ирфон, 1979. – 368 с.
19. Улуғзода С. Навобод. – Душанбе: Ирфон, 1976. – 368 с.
20. Улуғзода С. Субҳи ҷавонии мо. – Сталинобод, 1956. – 354 с.
21. Фирӯз Б. Тору пуд. – Душанбе: Маориф, 1985. – 208 с.
22. Ҳамдам А. Оби зери ях. – Душанбе: Ирфон, 2011. – 272 с.
23. Ҳошимов Ӯ. Нур ва соя. – Душанбе: Маориф, 1982. – 160 с.
24. Ҷалил Р. Асарҳои мунтахаб. Ҷ.2. Шӯроб. – Душанбе: Адиб, 1988. – 464 с.