5.0/5 овоз (1 овозҳо)

АЗ ТАЪРИХИ БУНЁДИ БЕМОРИСТОНҲО ДАР МОВАРОУННАҲРУ ХУРОСОН ДАР ҚУРУНИ ВУСТО

Муаллиф (он)

Қаҳҳоров Умед Ашӯраҳмадович

Чакидаи мақола

Таърих ва фаъолияти  бемористонҳо ва мадориси тиббии қуруни вустои Хуросону Мовароуннаҳр баррасӣ шудааст. Ташкили мадориси тиббию бемористонҳо, инчунин тарзи гузаронидани озмунҳои довталабони соҳаи тиб, дастмузди пизишкон дар китоби Авесто, сабабҳои сохтмони бемористонҳо мавриди таҳлилу баррасӣ қарор гирифтааст. Инчунин маънои вожаи бемористон, сабабҳои сохтмони шаҳри Ҷундишопур, вожаи Ҷундишопур, бино намудани мадрасаю бемористони Ҷундишопур, густариш ва ташаккули бемористони номбурда, раисону табибони ин бемористон мавриди омӯзиш қарор дода шудаанд. Ба ғайр аз ин нақши дастпарварони бемористони Ҷундишопур дар Хилофати Араб, намудҳои бемористонҳои он давра: собит ва сайёр, аввалин бор дар ҷаҳон пайдоиши омӯзиши бемориҳои хусусияти баҳрнавардидошта дар бемористони Ҷундишопур ба риштаи таҳқиқ кашида шудаанд. Бар замми масъалаҳои бемористони Рашид, бемористони Бармакӣ, бемористонҳои Мовароуннаҳру Хуросон дар давраи ҳукмронии Сомониён,,, бемористонҳои Низомия ва хусусиятҳои онҳо таҳқиқ гардидаанд. Ҳамчунин доир ба сарпастони бемористонҳо низ маълумот дода шудааст

Калидвожаҳо

Калидвожаҳо: илми тиб, бемористони собит, бемористони сайёр,  бемористони Ҷундишопур, дастмузди пизишкон

 

Пайнавишт

Пайнавишт:

1.        Абу-л-Фазл Байхаки. История Масуда (1030 - 1041). Серия: Памятники письменности Востока XXII / Перевод с персидского, комментарий и приложение А.К.Арендса. –Москва: Вост. лит-ра, 1969.- 1008 с.

2.        Авесто. Китоби I. – Душанбе: Бухоро, 2014. – 839 с.

3.        Аҳмад Исобак. Таърихи бемористонҳо дар Ислом. Тарҷумаи доктор Нуруллоҳ Кисоӣ.Теҳрон 1371. - 240 с.

4.        Большая медицинская энциклопедия. 2-e издание. В 35-ти томах. Т. 17. — МоскваМедгиз, 1960. - 1008 с.

5.         Вожаи ҷадиди ҷойгузини “бемористон” мешавад. //https://www.mehrnews.com/news/1606631/ (санаи муроҷиат: 09.01.2022)

6.                  Заходер Б.  Иран при Сасанидах // Исторический журнал. Декабр 1936. //http://libmonster.ru/m/articles/view/ ИРАН-ПРИ-САСАНИДАХ (санаи муроҷиат: 12.01.2022).

7.        Иброҳимӣ И.  Таърихи дармонгоҳ ва бемористон дар Эрон баъд аз ислом. – Табрез, 1394. – 137 с.

8.                  Исхаки Ю.Б. Ибни Сино и медицинская наука / Ю. Б. Исхаки. - Душанбе : Ирфон, 1984. –175 с. 

9.        Исҳоқӣ Ю.Б., Тоҷиев Я.Т. Таърихи мухтасари тибби тоҷик. - Душанбе: ДДТТ, – 128 с.

10.    Кадыров А. А. История медицины Узбекистана. — Ташкент: Изд-полигр. об-ние им. Ибн Сины, 1994. –233 с.

11.    Маҳдӣ М.  Мақолот ва баррасиҳо. Нашрияи гурӯҳи таҳқиқотии донишкадаи илоҳиёт ва маъорифи исломӣ. Дафтари панҷум ва шашум. Теҳрон 1350. //http://ensani.ir/file/download/article/201102 08123508 (санаи муроҷиат: 03. 01.2022)

12.           Муҷтабо Гарованд, Башири Озарҷӯ. Ҷойгоҳи илми пизишкӣ дар Донишгоҳи Ҷундишопур ва таъсири он бар марокази илмии тамаддуни исломӣ. //http://ensani.ir/file/download/article/2017020807 2547-10066-113.pdf (санаи муроҷиат: 12.02.2022).

13.    Низомии Арузии Самарқандӣ. Чаҳор мақола. Таҳия ва тавзеҳи Фахриддин Насриддинов – Хуҷанд: Ношир, 2015. – 192 с.

14.            Доктор Ҳасан Тоҷбахш. Таърихи бемористонҳо корномаи дурахшони Эрониён //http://ensani.ir/file/download/article/20120426105617-4034-514.pdf (санаи муроҷиат: 3.01.2022)

15.    Фарҳанги забони тоҷикӣ. (аз асри Х то ибтидои асри ХХ). Иборат аз ду ҷилд. Дар зери таҳрири Н.Ш.Шукуров, В.А. Капранов, Р. Ҳошим, Н.А Маъсумӣ.  Ҷилди I.  Москва: 1969. -  951с.

16.    Мец Адам. Мусульманский Реннессанс. Изд. 2-е. [Пер. с нем., предисл., библиогр. и указатель  Е. Э. Бертельса. Отв. ред. В.И.Беляев]. - Москва: Главная редакция восточной литературы, 1973. - 473 с.

Таърихи нашр

Понедельник, 12 Сентябрь 2022