Дар мақоламасъалаиустувориизанондарпойдорииасолатихонаводагӣ дармисолидостонҳоитаркиби “Шоҳнома”-и АбулқосимФирдавсӣ ва“Хамса”-и Низомии Ганҷавӣ таҳқиқ шудааст. Ҳамзистӣ ва оромиш дар ҷомеаазбисёр ҷиҳатбаустувориихонаводаҳовафарҳангитарбиятихонаводагӣ иртиботдошта, калиди чунин рафоҳиятииҷтимоӣ, қаблаз ҳама, дар дасти занон ва устувории онҳодар ҳифзиасолати хонаводагӣ алоқамандаст. Ба сурати куллӣ, мавзӯиоила, яънеташкилихонавода ва тарбияи фарзанд, ки дар ҷомеаиинсонӣ яке аз мавзӯъҳоимуҳимвакалидӣ маҳсубмешавад, дар таърихи адабиёти форсу тоҷик аз ҷойгоҳихоссе бархурдор мебошад, зеро ташкили оилаи хубу солим ва фарзандони шоиставу боиста боиси ободиву пешравӣ дар кишварҳо ва дар ҳамаи ҷомеаҳомебошад. Омӯзаҳоиахлоқӣ ватарбиятие, кидарзаминаимазкурвадар ҳамбастагӣ бомасъалаиташкили хонаводаи шоиста, риояти вазифаҳои модарӣ ва тарбияи фарзанд дар асарҳои ҷудогона баён шудаанд, дар тарбияи оилаи солим дар ҷомеаиимрӯз ҳам нақшисозандамебозанд. Масалан, яке аз масъалаҳои асосие, ки дар достонҳои ҷудогонаитаркиби“Шоҳнома”-и ҲакимФирдавсӣ ва “Хамса”-и Ҳаким Низомии Ганҷавӣ мавридитасвир ва таҳқиқибадеӣ қарор ёфтаанд, ташкили оила, ҷустуҷӯи ҷуфти муносиб, ҳамзистӣ ва оромиш дар хонавода мебошад.
Дар адабиёти қурунивустоиимо адибон ба ин мавзӯъаздидутафаккуриадабиихудворидшуда, дарнизоми ҳамгироӣ тавонистаанд, онро равнақ бахшанд. ҲакимФирдавсииТӯсӣ дар “Шоҳнома”, киҳамосаимиллиимардумиэронитабормаҳсубмеёбад, дарматраҳ намудани масъалаи одоби хонаводагӣ нақшибонувонроаввалиндараҷамедонад. НизомииГанҷавӣ ҳамдарпанҷ достони “Хамса”-и худ фазилату бузургии занонро шабчароғикошонаидилмедонад. Дар мисолҳоитаҳлилшудадармақола муносибати адабии ду шоири тавонои тоҷикдаралоқаботасвириустувориибонувонинексириштупокгуҳардарбиноиоилаисолим ва ҳифзиасолатихонаводагӣ бармало намудор аст.
Фирдавсӣ, Низомӣ, “Шоҳнома”, “Хамса”, достон, бонувон, устуворӣ, хонавода, ҳамҷуфтӣ, муносибатиэҷодӣ, дидиадабӣ
1. Афсаҳзод, Аълохон. НизомииГанҷавӣ / АълохонАфсаҳзод. – Душанбе: Маориф, 1995. – 208 с.
2. Ашурова, Н. МуқаддимаизуҳуриРустам (Ҷустордарсохторвахусусиятҳои ғоявиюбадеиидостони “Зол ва Рудоба”-и ҲакимАбулқосимиФирдавсӣ). Рисолаиилмиютадқиқотӣ / Н. Ашурова. –Душанбе: “Сино”, 2014. – 140 с.
3. Ашурова, Н. Таҳлили қиёсииобразиШириндар “Шоҳнома”-и Фирдавсӣ ва “Хусрав ва Ширин”-и Низомӣ // ПаёмиДонишгоҳимиллииТоҷикистон (бахшиилмҳоифилологӣ). – Душанбе: Маркази табъу нашр, баргардон ва тарҷума, 2018. – №7. – Саҳ. 260-264.
4. Бертельс, Е. Э. Великий азербайджанский поэт Низами. Эпоха-Жизнь-Творество / Е. Э. Бертельс. – Баку: Издательство АзФАН, 1940. –146 с.
5. Бертелс, Е. Э. Адабиёти форсу тоҷикдарасрҳои XII-XIV / Е. Э. Бертелс, А. Н. Болдырев, Р. Ҳодизода. – Душанбе: Дониш, 1976. – 345 с.
6. Ганҷавӣ, Низомӣ. Хамса: Махзан-ул-асрор, Хусраву Ширин / Низомии Ганҷавӣ. – Душанбе: Адиб, 2012. – 480 с.
7. Ганҷавӣ, Низомӣ. Хамса: ЛайлиюМаҷнун, Ҳафт пайкар / Низомии Ганҷавӣ. – Душанбе: Адиб, 2012. – 480 с.
8. Ганҷавӣ, Низомӣ. Хамса: Искандарнома / НизомииГанҷавӣ. – Душанбе: Адиб, 2012. – 480 с.
9. Музаффарова, Ш. “Ҳафт пайкар”-и Низомӣ ватаҳаввулидостониБаҳромиГӯр. – Душанбе: ДСРТ, 2014. – 169 с.
10. Нудушан, Муҳаммадалӣ Исломӣ. Достонидостонҳо. РустамваИсфандёрдар “Шоҳнома” / Муҳаммадалӣ ИсломииНудушан. – Теҳрон: Осор, 1372. – 304 саҳ.
11. Нуъмонӣ, Аллома Шиблӣ. Шеър-ул-АҷамётаърихишуароваадабиётиЭрон / Аллома Шиблии Нуъмонӣ : ҷилдҳои севум, чаҳорумвапанҷум. – Теҳрон, 1368, 204+268 с.
12. Саидзода, Ҷ. Нигоҳиадибонбаоилаватарбияифарзанд / Ҷ. Саидзода // Адабиёт ва санъат. – № 41 (1804). – 08.10.2015.
13. Самад, В. “Шоҳнома”-и Фирдавсӣ ваЧернышевский / В. Самад. – Адиб, 2004. – 399 с.
14. Сарромӣ, Қадамалӣ. Азрангигулторанҷихор / ҚадамалииСарромӣ. –Теҳрон: Ширкатиинтишоротиилмӣ-фарҳангӣ, 1367. – 1087 с.
15. Фирдавсӣ, Абулқосим. Шоҳнома / Абулқосим Фирдавсӣ : таҳияиК. Айнӣ, З. Аҳрорӣ. – Душанбе: Адиб, 2007. – Ҷилди 1. – 480 с.
16. Фирдавсӣ, Абулқосим. Шоҳнома / Абулқосим Фирдавсӣ : таҳияиК. Айнӣ, З. Аҳрорӣ. – Душанбе: Адиб, 2007. – Ҷилди 2. – 480 с..
17. Фирдавсӣ, Абулқосим. Шоҳнома / Абулқосим Фирдавсӣ : таҳияиК. Айнӣ, З. Аҳрорӣ. – Душанбе: Адиб, 2008. – Ҷилди 3. – 480 с.
18. Фирдавсӣ, Абулқосим. Шоҳнома / АбулқосимФирдавсӣ: таҳияиК. Айнӣ, З. Аҳрорӣ. –Душанбе: Адиб, 2008. – Ҷилди 4. – 480 с.
19. Фирдавсӣ, Абулқосим. Шоҳнома / АбулқосимФирдавсӣ: таҳияиК. Айнӣ, З. Аҳрорӣ. –Душанбе: Адиб, 2009. – Ҷилди 8. – 480 с.
20. Фирдавсӣ, Абулқосим. Шоҳнома / Абулқосим Фирдавсӣ : таҳияиК. Айнӣ, З. Аҳрорӣ. – Душанбе: Адиб, 2010. – Ҷилди 10. – 416 с.