Дар мақоламасъалаи таърихияти насри тоҷикдармисолирисолаҳоитаърихӣ вадигарасарҳоиилмиюадабии саромади адабиёти муосири тоҷик, таърихнигор, ҚаҳрамониТоҷикистон, академикСадриддинАйнӣ мавридибаррасӣ қарордодашудааст. Таҳқиқи ҷанбаҳоитаърихиятдарнасрвапроблемаимарҷаъшиносиитаърихӣ азунсурҳоимубрамитаърихнигорӣ ваилмитаърихшиносӣ ба ҳисобрафта, махсусиятҳоихудродорост. Дармақола ҷанбаимарҷаъшиносиитаҳқиқотитаърихииСадриддинАйнӣ азнигоҳиташаккулиилмитаърихнигории шӯравӣ баррасӣ ватаҳқиқ шудааст. Таҳқиқитаърихипурғановати халқитоҷикдарасрҳои XIX ва ибтидои асри XX барои таълифи осори дигари илмию адабии С.Айнӣ заминаиустувормуҳайёнамуда, омӯзишимахсусиятҳоирисолаҳоитаърихии ӯ дарилмитаърихнигории навини тоҷиксаҳифаҳоитозаробозменамояд.
Садриддин Айнӣ, таърихият, таърихнигорӣ, сарчашмашиносиитаърихӣ, аморати Бухоро, амирони манғития, АҳмадиДониш, «Ёддоштҳо», айнишиносӣ
1. Айнӣ С. Ёддоштҳо. Қисми 4. –Сталинобод, 1954. – 425с.
2. Айнӣ С. Ёддоштҳо. Қисми 3-4. –Сталинобод, 1955. – 562с.
3. Айни С. Судьба одного народа. –М., 1951, №45.
4. Айнӣ С. Масъалаҳоизабонитоҷикӣ. Куллиёт, ҷ.11, китоби 2. –Душанбе, 1964. – 435с.
5. Айнӣ С. Қаҳрамони халқитоҷикТемурмалик, ИсёниМуқаннаъ. –Душанбе, 1978. -167 с.
6. Каримов О.К. Историческая наука Таджикистана. –Худжанд, 2002.-485с.
7. Мухтаров А. Садриддин Айни – историк//ҶашнномаиАйнӣ, ҷузъи 7.-Душанбе, 1991.
8. ҶашнномаиАйнӣ. Маҷмӯаимақолаҳо. –Душанбе, 1991. -295 с.
9. Энсиклопедияи адабиёт ва санъати тоҷик. Ҷилди 1.–Душанбе, 1988.-544с.