Мақола ба омўзиши шаклҳои аналитикии забонҳои англисӣ ва тоҷикӣ дар системаи категорияи самти амал бахшида шудааст. Муаллиф қайд кардааст, ки аз рўи самти худ амал метавонад марказгурез ё марказшитоб бошад. Гуфта мешавад, ки категорияи самти амал дар натиҷаи муқобилгузории шакли аналитикӣ (мафъул) ба шакли синтетикӣ (фоил) ба миён меояд.
Дар мақола зикр шудааст, ки вобаста ба валентнокии феъл мафъул метавонад якузва, дуузва ё сеузва бошад. Таҳлили мисолҳо аз ҳар ду забон нишон медиҳад, ки мафъули якузва ва дуузва хоси ҳар ду забон аст, вале мафъули сеузва танҳо дар забони англисӣ истифода мешавад. Таъкид мешавад, ки дар забони англисӣ шакли мафъул метавонад аз 3 то5 ҷузъи маънодорро дар бар гирад, вале дар забони тоҷикӣ ин шакл метавонад аз 5 то 8 ҷузъи маънодор дошта бошад.
самти амал, амали марказшитоб, амали марказгурез, шакли аналитикӣ, шаклисинтетикӣ, шаклисупплетивӣ
1. Гухман, М.М. Развитие залоговых противопостaвлений в древних германских языкахистановлениесистемыформстрадательногозалога: дисс. д-рафилол. н.: 10.02.04 / МирраМоисеевнаГухман. –М., 1955. – 316 с.
2. Забони адабии ҳозираи тоҷик. Синтаксис. Душанбе: Ирфон, 1970. – 268 с.
3. Усмонов, К. Грамматикаи муқоисавии забонҳои англисӣ ва тоҷикӣ / К. Усмонов. Худжанд: «Нури маърифат», 2017. – 380 с.
4. Усмонов, К. Морфологияи муқоисавии забонҳои англисӣ ва тоҷикӣ / К. Усмонов. Худжанд: «Нури маърифат», 2016. – 214 с.
5. Хаймович, Б. С., Роговская Б. И. Теоретическая грамматика английского языка / Б. С. Хаймович, Б. И. Роговская. -М.: Высшая школа, 1967.- 298 с.
6. Blokh, M.Y. A Course in Theoretical English Grammar / M.: “Visshaya Shkola”, 1983. – 383p.
7. Войнич, Э.Л. Ғурмагас/ Э.Л. Войнич. Душанбе: Маориф, 1982.- 320.
8. Dickens, Ch. American Notes / Ch. Dickens. M.: Foreign Languages Publishing House, 1950. – 256 рp.
9. Dickens, Ch. Martin Chuzzlewit / Ch. Dickens. M.: Foreign Languages Publishing House, 1950. – 256рp.
10. Galsworthy, J. A. Modern Comedy. Book 3 / J. A. Galsworthy. M.: Progress Publishers, 1979. – 280 рp.
11. Hornby, A.S. Oxford Advanced Learner’s Dictionary / A.S. Hornby. Oxford University Press, 1989. – 1578 рp.
12. Shaw, B. Pygmalion/ B. Shaw. M.: Higher School Publishing House, 1972. – 140 рp.
13. Thackeray, W. The History of Henry Esmond / W. Thackeray. Esg. M.: Foreign Languages Publishing House, 1954. – 596 рp.
14. Voynich, E.L. The Gadfly/ E.L.Voynich. M.: 1954. – 352 рp.