0.0/5 овоз (0 овозҳо)

Вожаҳои ифодакунандаи ҷирмҳои осмонӣ дар «Ҳафт пайкар»-и Низомии Ганҷавӣ

Муаллиф (он)

Бободжанова Дилбарджон Абдумуминовна

Чакидаи мақола

Муаллиф зимни ин мақола кўшиш намудааст, ки номвожаҳои ифодагари ҷирмҳои осмониро дар мисоли манзумаи «Ҳафт пайкар»-и Низомии Ганҷавӣ ба риштаи таҳлил кашад. Собит гардидааст, ки Ҳаким Низомӣ аз донандагони намоёни улуми давраи хеш буда, дар илми нуҷум дониши беназир доштааст. Истифодаи номвожаҳои ифодагари ҷирмҳои осмонӣ, ки дар манзума серистифодаанд, аз дониши амиқи илмии шоир шаҳодат медиҳанд. Ташреҳ ва таҳлили маводи «Ҳафт пайкар» дар мисоли номвожаҳои ифодакунандаи ҷирмҳои осмонӣ, сайёраҳо, моҳҳо ва амсоли онҳо баёнгари он аст, ки Низомии Ганҷавӣ аз номвожаҳои аслию иқтибосӣ хеле устодона истифода намуда, дар мавриди зарурӣ ба номвожаҳои баромадашон аслӣ бештар таваҷҷуҳ зоҳир намудааст. Шоир муваффақ шудааст, ки ба воситаи истифодаи номвожаҳои зикршуда тасвири муҳити ҳафт пайкарро ба таври реалӣ нишон диҳад.

Калидвожаҳо

«Ҳафтпайкар», НизомииГанҷавӣ, ҷирмҳоиосмонӣ, бурҷ, номвожаҳо, нуҷум , космонимика

Пайнавишт

1.        Абдуллоев Н. Истилоҳоти астрономӣ дар «Китоб-ут-тафҳим» /Н.Абдуллоев//Маориф ва маданият, 8 сентябр. - Душанбе, 1973.

2.        Абдуллоев Н. К вопросу формирования таджикской астрономической терминологии/ Н.К.Абдуллоев//Изд. АН Тадж.ССР. Отд. физико-математических и геолого-химических наук, №4(66). - Душанбе, 1977. – С.29-34.

3.        Абдуллоев Н. Формирование таджикской астрономической терминологии и космонимики/ Н.Абдуллоев//АКД.– Душанбе, 1978. – 20 с.

4.        Афсаҳзод А. Низомии Ганҷавӣ ва достони ў «Ҳафт пайкар»/ А.Афсаҳзод//Низомии Ганҷавӣ. Куллиёт. Иборат аз панҷ ҷилд. Ҷилди 3. «Ҳафт пайкар». – Душанбе: Ирфон, 1983. – С.5-26.

5.        Аҳмад Амири Хуросонӣ, Ҳакимаи Муҷоҳидӣ. Моҳ ва корбурди адабии он дар «Хамса»-и Низомӣ/ Хуросонӣ А.А., Муҷоҳидӣ Ҳ.//Нашрияи адаб ва забон. Донишкадаи адабиёт ва улуми инсонии Донишгоҳи Шаҳиди Боҳунари Кирмон. Соли 16, шумораи 34, пойиз ва зимистони 92. - С.53-74.

6.        Боголюбов М.Н. Отражение названий звезд и созвездий лунного зодиака в Согдийской ономастике/ М.Н.Боголюбов//Иранское языкознание. – М.: Наука, 1985. – С.9-18.

7.        Ғафуров О. Маънои ҳазору як ном/ О.Ғафуров. – Душанбе: Маориф, 1987. - 176 с.

8.        Ибодуллоев Б. Сайёраҳо дар ашъори Бадриддини Ҳилолӣ/ Б.Ибодуллоев// Хуҷанд, №6. – Хуҷанд, 2001.- С.36-40.

9.        Қўрғонов З. Шеваҳои хоси бозтоби аҷроми самовӣ дар ашъори Фарзона/ З.Қўрғонов//Мухтасари гузоришоти конфронси IX илмии муҳаққиқони ҷавони вилоят бахшида ба 15-солагии Иҷлосияи XVI Шўрои Олии ҶТ. – Суғд, 2007. – С.83-88.

10.    Мамадрасулова Т.Р. К сравнительному анализу наименований планет иранского происхождения/Т.Р.Мамадрасулова//Масъалаҳои забоншиносӣ. – Душанбе: Дониш, 1983. – С.58-64.

11.    Муҳаммад Ғиёсуддин. Ғиёс-ул-луғот (таҳияи матн бо пешгуфтор, тавзеҳот ва феҳристи А.Нуров)/ Ғиёсуддин М. – Душанбе: Адиб, ҷ.1, 1987.- 480 с.; ҷ.2, 1988. - 416 с.; ҷ.3, 1989. - 304 с.

12.    Низомии Ганҷавӣ. Куллиёт. Ҷ.3. Ҳафт пайкар/ Ганҷавӣ Н. - Душанбе: Ирфон, 1983. – 416с.

13.    Низомии Ганҷавӣ. Хамса. Ҳафт пайкар/ Ганҷавӣ Н. – Душанбе: Адиб, 2012. – 480 с.

14.    Пошанг М. Зебономҳои ориёӣ/ М.Пошанг. – Душанбе: Бухоро, 2012. - 430 с.

15.    Саймиддинов Д. Вожашиносии забони форсӣ/ Д.Саймиддинов. – Душанбе: Пайванд, 2001. - 310 с.+ 94 с.форсӣ.

16.    Султонов М. Вожаву истилоҳоти илми нуҷум дар «ат-Тафҳим»-и Абурайҳони Берунӣ/М.Султонов//Адаб, №1(3). - Душанбе, 1998. – С.19-21.

17.    Фарҳанги забони тоҷикӣ. Дар ду ҷилд. – М.: Советская энциклопедия, 1969, ҷилди 1. – 952 с.; ҷилди 2. – 952 с.

18.    Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ. Ҷ.1. – Душанбе: Пажўҳишгоҳи забон ва адабиёти ба номи Рўдакӣ, 2010. - 897 с.

19.    Ҷалили Дўстхоҳ. Авесто/ Дўстхоҳ Ҷ. – Душанбе: Институти забон ва адабиёти ба номи Рўдакӣ, 2001. - 792 с.

 

20.    Шомуҳаммад Ҳайдарӣ. Ономастикаи халқҳои ориёинажод/ Ҳайдарӣ Ш. – Хуҷанд, 2012. – 528 с.

Таърихи нашр

Вторник, 17 Январь 2017