4.0/5 овоз (1 овозҳо)

Мақоми иҷтимоӣ ва сиёсии забони тоҷикӣ дар солҳои 20-30-юми асри ХХ

Муаллиф (он)

Ҷамолов Сўҳроб Нуриддинович

Чакидаи мақола

Целью статьи является показ истории становления литературного таджикского языка в 20-30 годы ХХ века. На основании архивных данных раскрыта сложная история становления таджикского языка, проанализированы определяющие факторы его развития в Бухарском эмирате, Народной Республике Бухара, Советской Автономной Таджикской Республике в составе Узбекистана и в начале создания самостоятельной Советской Социалистической Республики Таджикистан. Кратко сообщается об общем состоянии таджикского языка в 20-30 годах XX века. Дана характеристика деятельности выдающихся представителей образовательных течений джадидов и младобухарцев: Ахмада Дониша, Кари Рахматуллоха Возеха, Саидходжи Аджзи, Мирзо Сироджа Хакима, Нарзулло Бектоша, Абдулвохида Мунзима, Садриддина Айни, Абдурауфа Фитрата и других. Подчеркнута их роль в создании газет и журналов на таджикском языке. Отмечена незначительная роль таджикского языка в начале 20-х годов ХХ века, формирование пантюркизма, изменение политического состояния и некоторые другие проблемы, связанные с изменением социальной и политической роли таджикского языка.

Калидвожаҳо

забони тоҷикӣ, лотиникунии алифбо, пантуркизм, Аморати Бухоро, ҷавонбухориён, ҷадидон, Ҷумҳурии халқии шўравии Бухоро

Пайнавишт

1. Айнӣ , Садриддин. Таърихи инқилоби Бухоро / С.Айнӣ . –Душанбе: Адиб,1987.-240 с.

2. Бухороӣ , Муҳаммадҷони Шакурӣ . Равшангари бузург / С.Айнӣ . – Душанбе: Адиб, 2006. – 340 с.

3. Ваҳҳобов, Т. Ҷанбаҳои сотсиолингвистии рушди забони тоҷикии адабӣ (солҳои 20-30 асри ХХ). Китоби 1. Баҳс дар атрофи забони тоҷикии адабӣ дар солҳои 20-30 / Т.Ваҳҳобов. – Хуҷанд: Нури маърифат, 2005. – 216 с.

4. Дарси хештаншиносӣ : Маҷмўи мақолаҳо / Мураттиб А.Маҳмадназар. Муҳаррир Қодири Рустам. - Душанбе: Ирфон, 1989.-272 с.

5. Дарси хештаншиносӣ: Маҷмўи мақолаҳо / Мураттиб А.Маҳмадназар. Муҳаррир Қодири Рустам. Дафтари дуюм.- Душанбе: Ирфон, 1990.- 400 с.

6. Забони тоҷикӣ бар мабнои мубоҳисаҳо: Маҷмўаи мақолаҳои солҳои 20-ум. / Тартибдиҳандагон А.Набавӣ , Н.Одинаев, П.Олимова. Зери назари акад. М. Шакурӣ . – Душанбе: Ирфон, 2007. – 720 с.

7. Набавӣ, А. Нарзуллои Бектош ва илму адаби тоҷики солҳои 20-30 садаи ХХ / А.Набавӣ . -Душанбе: Ирфон, 2004.-314 с.

8. Н. Таърихи тоҷикон / Китоби дарсӣ барои донишҷўёни донишгоҳҳо ва донишкадаҳои олӣ / Н.Турсунов. – Хуҷ анд: Р.Ҷ алил, 2001. – 788 с.

9. Ҳотамов, Н. Таърихи халқи тоҷик (аз солҳои 60-уми асри Х1Х то соли 1924. Нашри дуюм бо тасҳеҳу такмил ва иловаҳо / Н.Ҳотамов. – Душанбе: Эр-граф, 2007. – 368 с.

10. Ҳошим, Р. Ба мо забони оммафаҳм даркор аст / Забони адабии тоҷик (Маҷмўаи мақола ва материалҳо) Р.Ҳошим. –Сталинобод: Нашри тоҷик, 1930.–С.81-96.