0.0/5 оценка (0 голосов)

СВЕДЕНИЯ ТЕЗКИРЕ ОБ АХМАДЕ ДОНИШЕ

Автор (ы)

Мирзоюнус М.

Аннотация

Выявлены и сопоставлены сведения из тезкире конца XIX – начала XX веков о жизни и творчестве Ахмада Дониша. Рассматриваются материалы из десяти тезкире этого периода: «Тухфат-ул-ахбоб фи тазкират-ил-асхоб» Рахматулло Возеха, тезкире Мирсиддикхона Хашмата, «Тазкори ашъор» Шарифджона-махдума Садра Зия, «Тазкират-уш-шуаро» Абдулазима Шаръи, «Афзал-ут-тазкор фи зикр-и-ш-шуаро ва-л-ашъор» Афзала-махдума Пирмасти, “Тазкираи  Фахми” Абдулмутталиба-ходжи Фахми, «Тазкират-уш-шуарои мутааххирин» Абдулло-ходжи Абди, «Тазкират-уш-шуаро» Мухтарама, “Тазкират-ул-хаттотин” Идриса-ходжи Роджи и «Намунаи адабиёти точик» Садриддина Айни. Сделан вывод, что в девяти из них дана информация об Ахмаде Донише и сведения различаются по содержанию и по объёму.Обнаружено, что «Тазкират-уш-шуаро» Шаръи, «Тазкират-уш-шуаро» Мухтарама и «Тазкори аш’ор» Садра Зия содержат больше информации. Сведения в тезкире Абди очень кратки.В антологии Фахми из-за ее незаконченности информации нет. Одним из важнейших источников, дающих сведения об Ахмаде Донише с оценкой его творчества и таланта и пробуждения самосознания, является труд Садриддина Айни «Намунаи адабиёти точик». Также прокомментирована противоречивая информация об имени Ахмада Дониша, имени его отца и приписываемых ему стихотворениях.

Ключевые слова

Ахмад Дониш, тезкире, сведения, Возех, Хашмат, Садр Зия,
Шаръи, Афзал-махдум Пирмасти, Фахми, Абди, Мухтарам,
Идрисходжа Роджи, Садриддин Айни

Список цитируемой литературы

1.    Абдӣ, Абдуллохоҷа. Тазкират-уш-шуаро. Бо тасҳеҳ ва муқаддимаи Асғари Ҷонфидо. Зери назари Саҳобиддин Сиддиқов. – Душанбе: Дониш, 1983.– 304 с.

2.    Айнӣ, Садриддин. Намунаи адабиёти тоҷик. Таҳия ва тасҳеҳи Мубашшири Акбарзод. – Душанбе: Адиб, 2010. – 448 с.

3.    Возеҳ, Қорӣ Раҳматуллоҳ. Туҳфат-ул-аҳбоб фӣ тазкират-ил-асҳоб. Бо муқаддима, таҳия ва тавзеҳоти Ҷӯрабек Назрӣ. – Душанбе: Дониш, 2020. – 284 с.

4.    Муҳтарам, Ҳоҷӣ Неъматуллоҳ. Тазкират-уш-шуаро. Бо тасҳеҳ ва муқаддимаи Асғари Ҷонфидо. Зери назари Камол Айнӣ.– Душанбе: Дониш, 1975. – 369 с.

5.       Пирмастӣ, Афзал Махдум. Афзал-ут-тазкор фи зикр-иш-шуаро вал ашъор. Чопи литографӣ. –Тошкент, 2018.

6.    Роҷӣ, Мирмуҳаммад Идрисхоҷа.  Тазкират-ул-хаттотин. Таҳия  ва  тавзеҳоти Эраҷи  Меликиён. Пешгуфтори Аскаралӣ Раҷабов. – Душанбе: Дониш, 2025 – 177 с.

7.    Садри Зиё, Шарифҷон Махдум. Тазкори ашъор. Ба кӯшиши Муҳаммадҷон Шакурии Бухороӣ.- Теҳрон: Суруш, 1380.– 428 с.

8.    Фаҳмӣ, Абдулмутталибхоҷа.  Тазкираи Фаҳмӣ.Таҳияи матн ва пешгуфтор аз Матлубаи Мирзоюнус. – Хуҷанд: Хуросон, 2025. – 196 с.

9.     Хади-заде Р. Источники к изучению таджикской литературы второй половины ХIХ века / Р. Хади-заде. – Сталинабад, 1956. – 138 с.

10.Ҳашмат, Мирсиддиқхон. Тазкират-уш-шуаро.  Таҳияи Илҳом Эшонзодаи Насафӣ. Зери назари Матлубаи Мирзоюнус.– Хуҷанд, 2021. – 340 с.

11.Ҳодизода, Расул. Адабиёти тоҷик дар нимаи дувуми асри XIX.- Душанбе: Дониш, 1968.- 291 с.

12.Шаръӣ, Ҳоҷӣ Абдулазим. Тазкират-уш-шуаро. Таҳияи Илҳом Эшонқулов. Зери назари Матлубаи  Мирзоюнус. – Хуҷанд: Хуросон, 2015. – 228 с.

Дата публикации

Среда, 29 Октябрь 2025