Впервые предпринята попытка проанализировать зоонимы, обозначающие птиц, в «Пятерице» Низами Ганджеви. Для разъяснения и анализа указанных зоонимов использованы средневековые («Бурхони коте`» (XVII в.), «Гияс-ал-лугот» (ХIХ в.), «Фахри Каввос» (XIV в.) и современные словари: («Словарь поэзии Рудаки», «Толковый словарь таджикского языка», «Словарь произведений Джами», «Персидский словарь» Муина, «Словарь южных говоров таджикского языка», «Краткий толковый словарь таджикского литературного языка» C. Айни, «Краткий словарь «Шах-наме» Ализода И). Делается вывод, что 90% зоонимов, обозначающих птиц, использованных в «Пятерице» Низами, употребляются в современном таджикском языке. На основе данного факта сделано заключение, что язык «Пятерицы» и азербайджанский вариант персидско-таджикского языка ХII века очень близки к персидско-таджикскому языку Мавераннахра.
«Пятерица» Низами Ганджеви, птицы, зоонимы, обозначающие птиц, соловей (филомела), сокол, ворон, классификация зоонимов, лингвистический анализ слов, словари
1. Айнӣ С. Луғати нимтафсилӣ барои забони адабии тоҷик. Куллиёт. Ҷилди 12.- Душанбе: Ирфон, 1976. - 506 с.
2. Ализода И. Фарҳанги мухтасари «Шоҳнома». – Душанбе: Адиб, 1992. - 492 с.
3. Ваҳҳобов Т. Ҳақиқат зодаи баҳс аст//Муаммои Исфандиёр. - Хуҷанд. - Хуросон, 2010. - 288с.
4. Деҳхудо, Алиакбар. Луuатнома. X.1-50/Алиакбар Деҳхудо. -Теҳрон, 1325-1345.
5. Доро Наҷот. Фарҳанги Доро. – Душанбе: Пажўҳишгоҳи фарҳанги форсӣ-тоҷикии Сафорати ҶИЭ дар Тоҷикистон, 2012. – 600 с; +8 с. форсӣ
6. Касимов О. Картина животного мира в «Шахнаме» Абулькасима Фирдоуси. – Душанбе: Дониш, 2011. – 136с.
7. Касимов О. Лексика и словообразование в «Шахнаме» Абулькасима Фирдоуси. - Душанбе, 2016. - 347 с.
8. Муҳаммад Ғиёсуддин. Ғиёс-ул-луғот (таҳияи матн бо пешгуфтор, тавзеҳот ва феҳристи А.Нуров)/ Ғиёсуддин Муҳаммад. – Душанбе: Адиб, ҷ.1, 1987.- 480 с.; ҷ.2, 1988. - 416 с.; ҷ.3, 1989. - 304 с.
9. Муҳаммад Муин. Фарҳанги форсӣ. - Теҳрон, 1380. – 1339 с.
10. Муҳаммадҳусайн, Бурҳон. Бурҳони қотеъ. Дар панҷ ҷилд/Бурҳон Муҳаммадҳусайн. Бо эҳтимоми Муҳаммад Муин. – Теҳрон: Амири Кабир, 1391. – 2470с.
11. Низомии Ганҷавӣ. Куллиёт (дар 5 чилд). Ҷ.2. Лайлӣ ва Маҷнун. – Душанбе: Ирфон, 1982. – 368 с.;
12. Низомии Ганҷавӣ. Хамса. Махзан-ул-асрор. Хусраву Ширин. – Душанбе: Адиб, 2012. – 480 с.
13. Низомии Ганҷавӣ. Хамса. Лайлию Маҷнун. Ҳафт пайкар. – Душанбе: Адиб, 2012. – 480 с.
14. Низомии Ганҷавӣ. Хамса. Искандарнома. Шарафнома. Иқболнома. – Душанбе: Адиб, 2012. – 480 с.
15. Нуров А. Фарҳанги осори Ҷомӣ (дар 2 ҷилд). - Душанбе, 1983. - Ҷ.1. - 536 с.
16. Нуров А. Фарҳанги ашъори Рўдакӣ. - Душанбе: Маориф, 1990. - 368 с.
17. Осори Рўдакӣ. - Сталинобод, 1958. - 544 с.
18. Саймиддинов Д. Вожашиносии забони форсии миёна. – Душанбе: Пажўҳишгоҳи фарҳанги форсӣ-тоҷикӣ, 2001. – 310 с.
19. Фарҳанги гўишҳои ҷанубии забони тоҷикӣ. Мураттибон: М.Маҳмудов, Ғ.Ҷўраев, Б.Бердиев. – Душанбе: Пажўҳишгоҳи фарҳанги форсӣ-тоҷикии Сафорати ҶИЭ дар Тоҷикистон, 2012. –946 с.
20. Фарҳанги забони тоҷикӣ. Дар ду ҷилд (дар зери таҳрири М.Шукуров, В.А. Капранов, Р. Ҳошим, Н.А. Маъсумӣ). – М.: Советская энциклопедия, 1969, ҷ.1. – 951с.; ҷ.2. – 952с.
21. Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ. – Душанбе, 2008, ҷ.1. – 950с.; ҷ.2. – 945с.
22. Фахри Қаввос. Фарҳанги Қаввос. - Хуҷанд: Нури маърифат, 2003. - 293 с.
23. Хоркашев С. Баррасии лингвистии гурўҳҳои мавзўии таркиби луғати лаҳҷа. - Душанбе: Маориф, 2014. - 234 с.
24. Ҷўраев Ғ. Системаи лексикаи лаҳҷавии забони тоҷикӣ. - Душанбе: Дониш-Граф, 2017. - 320 с.
25. Шеваи ҷанубии забони тоҷикӣ (дар панҷ ҷилд). - Душанбе: Дониш, 1979-1985.